Zeldzame kamsalamander bezig aan opmars in Dorent
In Dorent (Vilvoorde – Zemst) langs de Zenne speelt zich een succesverhaal af. Daar blijkt een van de zeldzaamste amfibieën van ons land, de kamsalamander, aan een opmars bezig te zijn. En daar hebben de natuurinrichtingswerken van het Sigmaplan een groot aandeel in.
Het leefgebied van onze grootste watersalamander staat zwaar onder druk. Naast het verdwijnen van geschikt land- en waterbiotoop heeft de soort ook erg te lijden onder versnippering van het leefgebied en klimaatverandering met droge zomers. Om het de kamsalamanders naar hun zin te maken, hebben we met het Sigmaplan het typische landschap van Dorent in ere hersteld.
Netwerk van poelen, een must voor de kamsalamander
Dorent kreeg een make-over als wetland, natte natuur die bij hevige regenval het water opzuigen. In droge periodes laat de bodem het water met mondjesmaat opnieuw los, zoals een spons. Zo draagt Dorent bij aan het milderen van de effecten van klimaatverandering.
Speciaal voor de kamsalamander werden poelen hersteld en ook een paar nieuwe poelen gegraven. We ruimden ook vervuild slib uit de afgesneden meanders van de Oude Zenne, die kregen flauw afhellende oevers met een geleidelijke overgang van water naar land. Die verschillende waterpartijen dicht bij elkaar zijn beter dan één grote poel, want een koppel kamsalamanders heeft wel wat ruimte nodig. Daarnaast werd ook werk gemaakt van meer landbiotoop voor de soort. Zo zal begrazing op termijn zorgen voor een structuurrijke vegetatie met bramen. Dood hout laten we liggen en er werden verschillende takkenhopen aangelegd, de ideale schuilplaats voor een kamsalamander wanneer hij aan land overwintert.
Natuurherstel loont
Om na te gaan of al deze inspanningen ook effectief lonen werd in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos een monitoringsopdracht uitgevoerd door Natuurpunt Studie. In de acht onderzochte waterpartijen werden 4.532 amfibieën gevangen waarvan 1225 kamsalamanders en deze zaten verspreid over alle bemonsterde poelen. Wanneer de schattingen van de acht opgevolgde poelen worden opgeteld, komen we tot een populatie van 6.217 kamsalamanders.
Het onderzoek toont aan dat doordacht natuurherstel een solide basis legt voor het verder uitbouwen van mogelijks één van de grootste populaties kamsalamander die er in Vlaanderen nog voorkomt. Ook watervogels, andere amfibieën, juffers en libellen profiteren van dit natuurherstel. Daarnaast gaf het rapport nog enkele optimalisatiepunten mee waar we als beheerder uiteraard verder mee aan de slag zullen gaan.
