Werken in het Kluisbos naderen einde

Op 31 januari eindigde de exploitatie van bomen in het Kluisbos. Het kappen zelf werd reeds eind 2019 beëindigd, nu worden de laatste bomen verder weggehaald uit het bos. Om het bos diverser en meer bestand te maken tegen de klimaatverandering werd een 400-tal bomen gekapt. Het gros daarvan waren zware beuken. De komende weken zullen de gemeente en Natuur en Bos samen bekijken waar eventuele schade aan de boswegen hersteld moet worden. Zo kan de natuur zich dit voorjaar herstellen en is het Kluisbos opnieuw in topconditie om deze zomer bezoekers te ontvangen.

Op naar een sterker en diverser bos

Bomen kappen om een sterker en diverser bos te krijgen. Het klinkt misschien tegenstrijdig. En toch. Met een doordacht beheer wil Natuur en Bos haar bossen sterker, weerbaarder en groter maken. Zo kan iedereen ervan genieten, vandaag en ook de volgende generaties. Dit is ook wat de voorbije maanden in het Kluisbos gebeurde. Het overgrote deel van het Kluisbos bestaat uit beuken die aangeplant zijn na de geleden schade in beide wereldoorlogen. Niettegenstaande dat dit kathedraalbos met tapijten van wilde hyacint heel mooi is, heeft dit ook veel nadelen. Bijna het volledige Kluisbos bestaat uit dezelfde boomsoort (beuk) van dezelfde leeftijd. Dat is enerzijds niet goed voor de biodiversiteit in het bos. Anderzijds moeten onze bossen ook meer bestand zijn tegen steeds groter wordende invloeden van klimaatverandering, zoals langdurige droogte en heviger onweer met hogere windsnelheden. 

Werken in het bos tonen nu al mooi resultaat

In bepaalde delen van het bos werd het monotone beukenbos al enkele jaren geleden aangepakt door zeer gericht dunningen uit te voeren en groepjes bomen te kappen. Op die plaatsen kan het bos nu verjongen. Verscheidene soorten bomen, planten en struiken krijgen een kans om zich te vestigen. De verhoging in de verscheidenheid en de structuur van de vegetatie (oud en jong bos) levert nu al zeer goede resultaten op. Bij inventarisaties de voorbije jaren kon vastgesteld worden dat heel wat insecten zoals kevers, nachtvlinders en dagvlinders zich herstellen of zich zelfs opnieuw vestigen terwijl ze al decennia uitgestorven waren in het Kluisbos. Ook grootwild zoals reeën konden zich door de hogere diversiteit en betere schuilgelegenheid ondertussen permanent vestigen.

Hinder en schade na kappingen

Grote bomen met zware kruinen vellen is geen evidente opdracht. De werken in het Kluisbos werden zeer professioneel uitgevoerd maar beperkte schade is onvermijdelijk. Hier en daar kunnen delen van een kruin blijven hangen of een naburige boom beschadigen. Heel soms wordt een andere boom geraakt en valt die ook, waarna hij in het bos blijft als dood hout.

Bij de exploitatie in het Kluisbos werden de stammen naar vaste, aangeduide stapelplaatsen gebracht. Dit gebeurde langs vaste gemarkeerde pistes die de exploitant moet volgen. De exploitant mocht enkel werken bij droge weersomstandigheden om zo weinig mogelijk schade aan te richten aan de bosbodem.

Het verwijderen van de stammen uit het Kluisbos vond plaats in de nattere maanden december en januari langs de hoofdwegen en parkings. Tijdens de exploitatie werden voorwaarden opgelegd aan de machines die in het bos mogen rijden. De machines werden zo licht mogelijk gehouden. Ondanks die voorwaarden werden op meerdere plaatsen diepe sporen gemaakt. Dit maakt wandelen op die plaatsen momenteel niet echt comfortabel. De gemeente zal samen met de aannemer en Natuur en Bos inventariseren waar schade is en beslissen waar herstel nodig is. Op enkele locaties vinden nu al werken plaats om de wegen en paden in goede staat te herstellen. Als de bodem droger wordt, worden de paden ook op de overige plaatsen hersteld zodat dit ongemak tegen de zomer opgelost zal zijn. 

Dood hout brengt leven in het bos

Bezoekers zullen ook merken dat (zwaar) kruinhout op meerdere plaatsen blijft liggen. Dit kan er in het begin wat rommelig uitzien, maar deze takken vormen onder andere een belangrijke voedingsbodem voor tal van diersoorten en zwammen. Decennialang werden onze bossen  te ‘netjes’r onderhouden en was er nauwelijks aandacht voor staand en liggend dood hout. Daardoor gingen veel typische flora en fauna die afhankelijk zijn van rottend hout verloren. Bij het duurzaam beheren van een bos stelt men nu als norm dat er 4% dood hout aanwezig moet zijn in een bos.  Actueel is er ongeveer 1,5% dood hout in het Kluisbos. Door de kruinen nu te laten liggen zal dat percentage gevoelig verhogen en zetten we weer een stap in de richting van een biodiverser en natuurlijker Kluisbos.

Bosuitbreiding

Natuur en Bos plant over heel Vlaanderen heel wat bomen bij tijdens de wintermaanden. In 2021 zal Natuur en Bos ook 4 hectare nieuw bos aanplanten aansluitend op het bestaande Kluisbos, aan de kant van de Kwaremont.

Meer info: www.natuurenbos.be/kappenvanbomen en www.natuurenbos.be/bosvanmorgen