Salamanders doen het vrij goed in Drongengoed

In het voorjaar heeft Natuur en Bos verschillende poelen in en rond het Drongengoed gemonitord. Het hoofddoel is na te gaan hoe het gesteld is met de populatie salamanders en in het bijzonder met de zeldzame kamsalamander. Het aantal gevangen salamanders en het aantal gevangen salamandersoorten waren hoog. Dit nieuws is hoopgevend omdat de resultaten beter zijn dan vorig jaar. Dit toont aan dat de leefomstandigheden voor deze salamandersoorten hier gunstig zijn en dat het beheer van het gebied en de poelen op de goede weg zit.

Poelenonderzoek in Drongengoed: tellen is weten

De monitoring vond plaats van midden maart tot midden april. In elke poel werden twee keer fuiken uitgezet op twee verschillende momenten. Per poel werden minimum twee fuiken geplaatst gedurende ongeveer 24u.  

Alpenwatersalamander als topper  

In de regio worden alle watersalamandersoorten die in Vlaanderen leven aangetroffen: de alpenwater-, kleine water-, vinpoot- en kamsalamander. In aantallen stak de alpenwatersalamander met kop en schouders boven de anderen uit.  

“Met onze fuiken hebben we op verschillende momenten in 21 poelen in totaal 2564 salamanders gevangen, waarvan 18 kamsalamanders. In 3 van de 21 poelen werd kamsalamander aangetroffen”, legt coördinator Lien Bastiaenssens uit. “Dat is zeer goed nieuws. Aan de hand van het individuele buikpatroon proberen we nu de meest zeldzame, de kamsalamanders, individueel te identificeren.”  

Kamsalamanders danken hun naam aan de getande rugkam die de mannetjes in het voorjaar ontwikkelen. Een belangrijk kenmerk is ook de oranje buik met daarop zwarte vlekken. De kamsalamander is een grote salamander die een lengte kan bereiken van wel 18 cm. Hij is de meest bedreigde en meest zeldzame van de salamanders. Aan de hand van de vlekken op de buik is het mogelijk om een kamsalamander individueel te herkennen. In iedere poel waar kamsalamander gevonden werd, werden ook de andere drie soorten aangetroffen.  

Kamsalamander, een amfibie met Europese bescherming  

Sinds december 2019 is het Soortenbeschermingsplan (SBP) kamsalamander van kracht. Dit is een actieplan binnen het Vlaamse natuurbeleid dat invulling geeft aan de (inter)nationale verplichtingen om deze dieren te beschermen. De kamsalamander is immers een salamandersoort die een internationale bescherming geniet. In het Drongengoed wordt alles in het werk gesteld om deze kwetsbare diersoort veilig te stellen en kansen te creëren zodat deze dieren zich verder kunnen uitbreiden.  

Zijn we daar blij mee?  

“Zeker!” stelt coördinator Lien. “We zijn hier blij mee omdat de resultaten van vorig jaar erg waren tegen gevallen. Toen hadden we slechts 2 kamsalamanders gevonden, elk in een andere poel, en vreesden we ervoor dat we met een zeer kleine spookpopulatie te maken hadden. Een spookpopulatie is een populatie die er wel nog is maar die niet meer aan voortplanting doet. Het feit dat we dit jaar met zekerheid 18 verschillende individuen hebben gevangen en dit in 3 verschillende poelen geeft ons weer hoop.” 

Daarnaast kregen we ook zeer positief nieuws van het Regionaal Landschap Meetjesland. Zij nemen de poelen bij particulieren rond het Drongengoed voor hun rekening. “Daar werd in één van de poelen, op amper een boogscheut van één van onze kamsalamanderpoelen, een jonge kamsalamander ontdekt. Dit houdt in dat er wel degelijk zeer recent nog sprake was van voortplanting.”  

Verder bouwen aan een poelennetwerk  

In de toekomst worden nog verschillende extra poelen aangelegd zodat er verder kan gewerkt aan een kwalitatieve leefomgeving voor deze dieren. Momenteel wordt naar geschikte locaties gezocht aan de hand van grondboringen.