Op interventie met het meeuwenteam: beheerregeling pakt overlast door meeuwen structureel aan

Vandaag ging Jo Brouns, Vlaams minister van Omgeving en Landbouw, mee op interventie met het meeuwenteam in Oostende. Aanleiding is de ondertekening van de nieuwe beheerregeling voor de zilvermeeuw en de kleine mantelmeeuw. Beide soorten zijn wettelijk beschermd, maar zorgen in steeds grotere mate voor overlast. “De beheerregeling bevat maatregelen om de hinder te milderen en om het draagvlak voor de instandhouding van beide grote meeuwensoorten te vergroten”, aldus minister Brouns.

De kleine mantelmeeuw en zilvermeeuw zijn beschermde diersoorten, zowel op grond van Europese als Vlaamse wetgeving. Bestrijding van meeuwen kan dus niet zomaar. Er is een plicht tot de instandhouding van voldoende robuuste populaties van deze vogelsoorten. Het creëren van geschikte broedlocaties om hun populatie te ondersteunen is hierbij belangrijk. Meeuwen en jongen van meeuwen mogen absoluut niet verwijderd, gevangen of gedood worden.
 
In de maanden juni en juli kan er geluidsoverlast van meeuwen zijn. In juni, wanneer de eieren zijn uitgekomen, worden de volwassen dieren erg actief en vragen de kuikens om eten. In juli krijgen de jonge vogels hun eerste vlieglessen en is er het meeste lawaai. De volwassen dieren beschermen hun jongen fanatiek en zijn luidruchtig. Tegen het eind van de zomer zwermen oude en jonge vogels uit en keert de rust terug.

Waarom een nieuwe regeling nodig was

De populaties van de grote meeuwen zijn de voorbije decennia sterk toegenomen. Omdat hun oorspronkelijke broedgebied in de Zeebrugse haven grotendeels verdween, verplaatsten de vogels zich naar daken van woningen en gebouwen in de ruime kustregio. De meeuwen zorgen er voor schijnaanvallen, geluidsoverlast, afvalproblemen en occasionele materiële schade.
 
Om dit probleem aan te pakken moesten gemeenten tot voor kort elk jaar aparte vergunningen aanvragen om nesten te verwijderen of eieren te vervangen. Ook de brandweer werd telkens ingeschakeld voor de uitvoering. Alleen al in 2024 ging het om 2.191 interventies van het meeuwenteam.

Wat verandert er met de beheerregeling?

Met de nieuwe regeling komt er een structurele aanpak:

• Geen jaarlijkse vergunningen meer: de regeling voorziet een generieke afwijking op het Soortenbesluit, waardoor gemeenten niet langer apart een vergunning hoeven aan te vragen.
• Professioneel meeuwenteam: een gespecialiseerd team wordt ingeschakeld voor dakinspecties, advies, nestverwijdering en het vervangen van eieren. De brandweer hoeft enkel nog tussen te komen bij moeilijk bereikbare locaties.
• Duidelijke procedures: afhankelijk van het moment in het broedseizoen worden eieren vernietigd, vervangen door dummy-eieren, of worden kuikens tijdelijk opgevangen tot ze zelfstandig zijn.
• Monitoring en rapportering: er komt een opvolging van de maatregelen om te verzekeren dat de instandhoudingsdoelstellingen van beide soorten niet in het gedrang komen.

Hoe werkt het praktisch?

Inwoners die overlast ervaren, kunnen dat melden via hun gemeente. Het meeuwenteam komt ter plaatse, bekijkt de situatie en treedt gepast op. “Dankzij de inzet van het meeuwenteam kan de brandweer zich voortaan focussen op haar kerntaak, en kunnen we hinder voor bewoners beter voorkomen,” besluit minister Brouns.