Onderzoek naar aanpak euthanasie everzwijnen
Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) start een intern onderzoek naar de manier waarop de zeven everzwijnen zijn gedood in het opvangcentrum van Opglabbeek. De dieren waren door het natuurhulpcentrum gevangen in het centrum van Lommel. Het bleek om illegaal uitgezette tamme varkens te gaan die niet opnieuw konden vrijgelaten worden. Bedoeling was om de dieren in beslag te nemen en op een diervriendelijke manier te euthanaseren. Het ANB betreurt dat dit niet zo is gebeurd en wil zich hiervoor excuseren. (Foto M. Steenhaut)
Vorige week besliste het Agentschap voor Natuur en Bos over de inbeslagname van de illegaal uitgezette tamme varkens. Die beslissing gebeurde in overleg met verschillende specialisten. Heruitzetting was geen optie, aangezien het om tamme dieren ging. Wegens het vermoeden van illegale uitzetting was het in beslag nemen van de dieren de beste oplossing. Daarnaast werd geoordeeld dat gezien de verhoogde waakzaamheid in het kader van de Afrikaanse varkenspest transport van everzwijnen naar een streek met hoge concentratie van varkenshouderij niet raadzaam is.
Die inbeslagname werd grondig voorbereid op vlak van logistiek, transport, euthanasie en afvoer. Ook de samenwerking met een dierenarts tijdens het volledige verloop van de actie werd voorzien. Om nog uit te klaren redenen is de actie anders verlopen dan gepland en werden de dieren ter plaatse omgebracht zonder aanwezigheid van een dierenarts. Daarom besliste het Agentschap voor Natuur en Bos om een intern onderzoek op te starten om duidelijk te maken hoe het komt dat dit is kunnen gebeuren.
Het Agentschap voor Natuur en Bos blijft ervan overtuigd dat de inbeslagname nodig was. We zijn ons echter zeer bewust van de diverse maatschappelijke gevoeligheden die bij een dergelijke beslissing spelen. Om die redenen is er bij de voorbereiding van de actie zorgvuldig gezocht naar oplossingen om de in beslag genomen dieren veilig en levend te transporteren naar een gepaste locatie met inachtname van alle bioveiligheidsnormen. Het was onze uitdrukkelijke bedoeling om de dieren niet in het Natuurhulpcentrum te doden.
Historiek
Begin november duiken acht everzwijnen op in het centrum van Lommel. De dieren veroorzaken overlast, gevaar in het verkeer en schade aan tuinen. Eén zwijn wordt op 7 november 2018 op basis van de gemeentewet ‘s avonds geschoten door een jager die door de politie werd opgevorderd.
Het Agentschap voor Natuur en Bos levert daarna aan de gemeente Lommel een vergunning tot afwijking van de jachtwetgeving. Het ANB doet dit om het acute probleem van overlast door die everzwijnen in te perken. Deze vergunning omvat het vangen én doden van deze dieren. Diezelfde dag nog konden de zeven resterende everzwijnen afgevangen worden door het natuurhulpcentrum. De dieren werden vervolgens naar het natuurhulpcentrum gebracht. Het Agentschap voor Natuur en Bos leverde enkel de vergunning, was dus niet betrokken bij de uitvoering van deze actie en schakelde ook het natuurhulpcentrum niet in.
Uit het gedrag van de dieren blijkt snel dat het om tamme dieren gaat: ze laten zich gemakkelijk benaderen en komen uit de hand eten. Er is dus een sterk vermoeden dat het hier om illegaal uitgezette dieren gaat, en voor illegale uitzetting gelden strenge regels.
Er is daarna meermaals correspondentie tussen het Agentschap voor Natuur en Bos en de gemeentelijke politie (als vergunninghouder voor de vangst) met de vraag om van de dieren – zoals gebruikelijk bij jachtdaden – onderkaken en DNA-stalen te mogen ontvangen. Gezien de omstandigheden van verhoogde waakzaamheid i.k.v. Afrikaanse varkenspest, en wegens het sterke vermoeden van illegale uitzetting van deze dieren, wil het ANB deze dieren laten euthanaseren en onderzoeken. De vraag van het ANB werd door de gemeentelijke politie doorgestuurd naar het natuurhulpcentrum, dat liet weten een oplossing te zoeken voor permanente plaatsing van de dieren.
Begin december laat het natuurhulpcentrum via mail aan het ANB weten dat zij de tamme dieren willen overbrengen naar West-Vlaanderen. Het bevestigt nogmaals dat het hier om tamme dieren gaat, die waarschijnlijk illegaal zijn uitgezet. Het agentschap heeft in overleg met specialisten geoordeeld dat gezien de verhoogde waakzaamheid ikv Afrikaanse varkenspest transport van everzwijnen naar een streek met hoge concentratie van varkenshouderij niet raadzaam is. Tegelijk is heruitzetting vanzelfsprekend geen optie. Het vermoeden van illegale uitzetting geeft de doorslag bij de beslissing dat, juridisch gezien, de dieren in beslag genomen moeten worden.
Om het verdere interne onderzoek alle kansen te geven zal het ANB over deze zaak voorlopig niet meer communiceren.