Most-Keiheuvel hotspot voor wilde bijen en trekpleister voor zeldzame vissoorten
Het Life+project Most-Keiheuvel loopt eind mei af. Natuur en Bos van de Vlaamse overheid, de dienst Integraal Waterbeleid van de provincie Antwerpen, Kempens Landschap vzw en Bosgroep Zuiderkempen vzw pakten met het Life+project Most-Keiheuvel heel wat knelpunten aan waardoor het gebied erop vooruit gegaan is voor mens en natuur. Zo blijkt het gebied een natuurlijk insectenhotel voor vele soorten wilde bijen en andere insecten. Ook duiken de eerste zeldzame vissoorten op die nu vlotter hun weg vinden doorheen dit gebied. Vlaams minister van Natuur kondigde ook aan het gebied te willen uitbreiden met 60 hectare.
Europese topnatuur
Most-Keiheuvel ligt langs de bovenloop van de Grote Nete in de gemeente Balen. De Most is een uiterst nat valleigebied, terwijl de hoger gelegen Keiheuvel een droog open landduinengebied is.
De focus van het Life+project lag op het herstel van een aantal specifiek Europees beschermde habitattypes zoals landduinen, heide, trilveen en inheemse loofbossen. Hiervoor werden er enkele grootschalige ingrepen uitgevoerd. De open landduinen die de Keiheuvel vroeger typeerden, kregen terug een prominente plaats in het gebied. De zeldzame planten en dieren die hierin thuis horen, zoals bv. buntgras en heivlinder hebben zo terug meer ruimte om zich duurzaam in het gebied te handhaven. Ook het moeras van de Most werd terug opengemaakt. Hierdoor keerden bedreigde soorten zoals de kievit en de watersnip terug als broedvogel. Daarnaast werden enkele zogenaamde vismigratieknelpunten, plaatsen waar vissen moeilijk voorbij kunnen, aangepakt, zodat zeldzame vissoorten zoals de beekprik, zich terug vrij kunnen verplaatsen in de bovenlopen van de Grote Nete. Tot slot kreeg het gebied een betere inrichting voor recreatie, met respect voor de natuur.
Monitoring
De definitieve impact op de natuur zal pas in de volgende jaren duidelijk worden, omdat deze nu tijd nodig heeft om zich te ontwikkelen. De evolutie van een aantal soortengroepen levert al wel een indicatie over welke richting het uit gaat.
Volgens Jan De Haes, gedeputeerde voor waterbeleid zijn de eerste resultaten na het opheffen van de vismigratieknelpunten op de Grote Nete en Kleine Hoofdgracht positief. “De provincie Antwerpen beheert deze waterlopen en heeft er de vispassage verbeterd. Op een aantal locaties zijn zowel stroomop- als stroomafwaarts van de verwijderde knelpunten “nieuwe” soorten zoals de serpeling, de kwabaal en de kolblei aangetroffen.”
Verschillende vogelsoorten zoals de nachtzwaluw, de boomleeuwerik en de boompieper worden meer aangetroffen na de recente inrichtingsmaatregelen. Het aantal zangposten van de nachtzwaluw nam onmiddellijk toe na de eerste grootschalige inrichtingswerken. De nieuwe open plekken, ontstaan door het landduinherstel, blijken dus een succes.
In Most-Keiheuvel komen ongeveer 170 soorten wilde bijen voor. Dit is de helft van de vastgestelde soorten in België en maakt van Most-Keiheuvel een topgebied voor wilde bijen. Soorten zoals de donkere, grijze en zwartrosse zandbij vinden hier zowel ondergronds als bovengronds nestgelegenheid en maken van het gebied een echt natuurlijk insectenhotel.
Vlaams minister van Natuur is enthousiast over de resultaten: “Het Life+project heeft de biodiversiteit in Most-Keiheuvel een stevig duwtje in de rug gegeven. De verschillende partners hebben hier hard aan gewerkt. Ik gaf Natuur en Bos ook de opdracht om budget vrij te maken voor de verwerving van ongeveer 60 hectare bossen en landbouwgronden in Most-Keiheuvel. Ik heb begrepen dat die onderhandelingen al volop lopen. Het gebied telt nu al 540 hectare. Binnenkort ronden we dus de kaap van de 600 hectare, om en bij de 1200 voetbalvelden stuk voor stuk met Europese topnatuur waar ook heel wat te beleven valt.”
Iedereen mag genieten van deze topnatuur
Most-Keiheuvel is een populair recreatiegebied in de provincie Antwerpen. Vooral de Keiheuvel is druk bezocht. Binnen het Life+project werd bekeken waar precies welke recreatievormen mogelijk zijn en waar er verbetering noodzakelijk was. Zo werden een verlenging van het bestaande rolstoelpad en een hondenlosloopzone gerealiseerd.
Dat deze belangrijke inspanningen voor een verbetering van de natuur aanslaan bij de recreanten blijkt uit het feit dat Toerisme Provincie Antwerpen de Keiheuvelwandeling in 2018 heeft uitgeroepen tot 'Wandeling van het jaar'.
Meer informatie
