Minister Demir maakt half miljoen euro extra vrij voor kleine natuurprojecten in bebouwde omgeving

Eerste kleine wildernis in Vlaanderen opent in Lommel

1 december 2019

Een echte primeur voor Limburg: op zondag 1 december opende Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir samen met Natuur en Bos, stad Lommel en scholencampus WICO in Bosland de eerste kleine wildernis. Dat is een klein stukje natuur vlak naast de deur, om in te spelen en te ravotten, te leren en te ontdekken, en vooral: te genieten van de natuur en van de buurt. Natuur dichtbij, ten voordele van de gezondheid van de Vlamingen is een prioriteit voor de Vlaamse regering. Minister Demir kondigde dan meteen ook aan dat ze het budget voor dergelijke projecten van 800.000 euro naar 1,3 miljoen euro optrekt en daagt de Vlamingen uit om ook zélf kleine wildernissen aan te leggen.

De zogenaamde Projectoproep Natuur in je Buurt moet zorgen voor meer bereikbare, toegankelijke en kwaliteitsvolle natuur in de nabijheid van mensen. Aan de projectoproep kon bijna iedereen meedoen, de focus lag op natuurontwikkeling die ook onze gezondheid (zowel mentaal als fysiek) ten goede komt. Het budget van 800.000 euro bleek onvoldoende om de vele waardevolle projecten te realiseren. Daarom besliste Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir om bijna een half miljoen euro extra vrij te maken en zo 19 projecten te subsidiëren voor in totaal 1,3 miljoen euro.

Minister Demir maakte dit bekend in Lommel, tijdens de opening van de eerste kleine Wildernis in Vlaanderen. Zo’n kleine wildernis is geïnspireerd op het concept van Tiny Forest, waar kleine braakliggende gronden omgetoverd worden tot wilde natuur. In kleine wildernissen vind je alle vormen van inheems groen, of het nu bos, struiken of heide is. Jong en oud kan er op ontdekking gaan en bijleren over de natuur. Zo is er in Lommel ook plaats voor citizen science (burgerwetenschap): door insectenhotels, egelhuisjes, nestkastjes en cameravallen te voorzien, kan iedereen de natuur onder de loep nemen en meewerken aan wetenschappelijk onderzoek.

Vlaams minister Zuhal Demir: “Werkdruk, files, lawaai, toenemende verstedelijking en een overdosis aan digitale informatie zorgen voor stress, oververmoeidheid, burn-out en andere gezondheidsklachten. Nochtans ligt een deel van de oplossing binnen handbereik: de natuur. Dergelijke stukjes natuur die dichtbij de mensen liggen en goed zijn voor hun gezondheid zijn enorm belangrijk en heft is mijn ambitie om ze in de toekomst overal in Vlaanderen te laten opduiken.“

Waar liggen de kleine wildernissen in Bosland?

In Lommel liggen alvast de eerste twee kleine wildernissen van Vlaanderen. Het gemeentebestuur duidde er twee locaties aan. De eerste is het middenpleintje aan Kleine Hoef en Lismortel, met een oppervlakte van ca. 2.700 m². Het tweede perceel ligt aan de Quinten Metsysdreef, aan de achterkant van de WICO-campus, en heeft een oppervlakte van 5.000 m². De scholencampus WICO kan betrokken worden bij de aanleg en het onderhoud van de kleine wildernis.

In oktober 2019 startten de grondwerken voor deze twee kleine wildernissen, zoals het plantklaar maken van de bodem en het aanleggen van de nodige paden en reliëf. In het voorjaar worden nog de zitbalken en een omheining geplaatst. Voor de opening worden speciale nestkastjes geïnstalleerd met een camera in.

“Bij de uitwerking van de plannen voor het pleintje aan de Lismortel werden de omliggende buurtbewoners geconsulteerd,” zegt schepen voor milieu en natuur Joris Mertens. “Een aantal van hun voorstellen werden meegenomen bij de effectieve realisatie gaande van de ligging van het centrale plein, plantenkeuze en het afsluiten van de aanpalende straat. Binnenkort planten we samen met de buurtbewoners nog 2.500 bloembollen aan om in het voorjaar nog meer kleur aan te brengen op het pleintje.”

Burgemeester Bob Nijs legt uit dat het project aan de WICO-campus samen met de directie en enkele leerkrachten besproken en uitgewerkt werd. “Zo past het definitieve concept binnen de leerdoelen en werd gekozen voor het maximaal behoud van de aanwezige inheemse loofboomsoorten, waarop diverse insecten en vlinders zich thuis voelen.” Voor de aangeplante bomen in beide projecten werd gebruik gemaakt van klimaatbomen, geleverd door het Centrum Duurzaam Groen.

Vlamingen kunnen ook zélf kleine wildernissen aanleggen

Ook particulieren, bedrijven, scholen kunnen perfect zelf een kleine wildernis aanleggen.

Idealiter ligt een kleine wildernis dicht bij een school, kinderopvang, zorgcentrum of jeugdverblijf, zodat kinderen, jongeren of zorgbehoevenden optimaal van dit stukje natuur kunnen genieten en het eventueel mee kunnen onderhouden.
Zoek een terrein dat minstens zo groot is als een tennisveld, maar kleiner dan 50 are.
Zorg voor aantrekkelijke, natuurlijke elementen, zoals eetbare planten, bessenstruiken, notelaars en picknicktafels.

“Ik roep Vlaamse bedrijven, lokale besturen en particulieren met een stukje braakliggende grond op om ook zélf kleine wildernissen aan te leggen. Op die manier zorgen we voor toegankelijk groen, overal in Vlaanderen en nabij iedereen.”, besluit Demir.

Wist je dat?

Kleine wildernissen stimuleren de biodiversiteit.
Heel wat insecten, vogels en andere dieren vinden er een thuis.
Een lapje wildernis vergroot de waterbergingscapaciteit, verbetert de luchtkwaliteit en gaat hittestress tegen.
Meer natuur in de buurt kan zorgen voor minder stress en stressgerelateerde klachten.