Life Delta-project en Blue Deal versterken elkaar in Webbekomsbroek
In september staan er heel wat werken gepland in Webbekomsbroek in het kader van een Europees LIFE-project, LIFE Delta. Deze projecten krijgen Europese steun voor hun bijdrage aan een betere omgeving en biodiversiteit. Het valleisysteem in het Webbekomsbroek zal verder hersteld worden. Dat betekent een forse verbetering van zowel natuurwaarden, recreatie, waterbeheer én waterveiligheid.
Op vlak van beheerwerken die Natuur en Bos van de Vlaamse overheid (ANB) zal uitvoeren, gaat het hierbij vooral over het omvormen van afstervende populierenaanplanten en het herstellen van verruigde historische hooilanden. Dit is nodig om heel wat extra leefgebied te creëren voor enkele Europese doelsoorten die nood hebben aan uitgestrekte wetlands en moerassen. Ook vele andere, vaak zeldzame, fauna en flora profiteren hier mee van. Zo zullen de pas teruggekeerde ooievaars in de nieuwe graslanden kunnen foerageren en krijgen tal van bloemen en kruiden weer de kans om te bloeien. Zij zullen op hun beurt een bont pallet aan insectensoorten aantrekken, die als voedsel door heel wat vogels zullen gesmaakt worden.
De geplande inrichtingswerken kaderen ook in het natuurbeheerplan voor Webbekomsbroek-Borchbeemden. Dat plan werd na publieke consultatie in oktober 2020 goedgekeurd door Vlaams minister van Omgeving en Natuur Zuhal Demir. Na die goedkeuring is er meteen een tiental ha nieuw bos aangeplant op grondgebied Halen en Herk-de-Stad om het kappen van de populierenaanplanten te compenseren.
Flexibeler waterbeheer tegen verdroging
Naast de beheerwerken zijn er ook belangrijke wijzigingen in de waterhuishouding gepland. Vanaf de zomer van 2021 start de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) met werken ter hoogte van de Saspoort in Diest. De VMM zal de historische stuwconstructie Grote Steunbeer renoveren om een flexibeler waterbeheer op de Demer mogelijk te maken. Het Demerpeil, dat sinds de jaren 1960 sterk gedaald is, zal ter hoogte van het Webbekomsbroek opnieuw verhoogd worden, waardoor verdroging van het gebied tegengegaan wordt.
Samen met de renovatie van de Grote Steunbeer komt er binnen het Webbekomsbroek ter hoogte van stuw K31 een natuurlijke nevengeul tussen de Demer en de Zwarte Beek. Deze zal dienst doen als visdoorgang voor stroomopwaarts trekkende vissen die ter hoogte van de Grote Steunbeer naar de Zwarte Beek worden geleid en via deze nevengeul terug hun weg naar de Demer kunnen vinden. Hierdoor wordt één van de belangrijkste vismigratieknelpunten in het Demerbekken weggewerkt.
Meer natuurlijke waterhuishouding in Webbekomsbroek
Er wordt ook gewerkt aan de vernatuurlijking van de Grote Leigracht. De Grote Leigracht staat in voor de waterafvoer in de komgrond van het Webbekomsbroek. Naast het teveel aan regenwater onttrekt de Grote Leigracht momenteel echter ook heel wat kostbaar grondwater uit het gebied. Het basispeil van de Grote Leigracht wordt verhoogd door het plaatsen van een 20-tal lage drempeltjes. Over een lengte van bijna 2 km wordt de linkeroever afgeschuind, zodat een moeraszone ontstaat waarin soorten als porseleinhoen en grote modderkruiper zich thuis voelen.
Al deze ingrepen zorgen voor een meer natuurlijke waterhuishouding in het Webbekomsbroek. De grondwaterstanden blijven hierdoor beter op peil, wat belangrijk is met steeds drogere zomers in het vooruitzicht. De geplande werken kaderen dan ook in de Blue Deal, het actieprogramma van de Vlaamse Regering in de strijd tegen droogte en watertekort. Door het herstel van natte natuur in het Webbekomsbroek krijgen ook zeldzame planten en dieren opnieuw kansen. Tegelijk blijft het Webbekomsbroek haar rol als gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) onverminderd vervullen. “We hebben als maatschappij het belang en het nut van groen en blauw in het verleden sterk miskend, ondergewaardeerd en verwaarloosd. Er is te veel nutteloze verharding, er is in het verleden te veel gebouwd in watergevoelige gebieden. Dat zet ons voor uitdagingen. Daarom schreven we vorig jaar al met onze Blue Deal het eerste hoofdstuk van ons klimaatadaptatieplan. Prioritair daarbij is het zorgen voor maximale waterberging, liefst buiten woongebieden. Maar de beste waterbuffer blijft onze natte natuur. De spijtige vaststelling is echter dat de voorbije 50 jaar 70 procent van onze natte natuur verdween in Vlaanderen. We moeten daarom terug ruimte aan water geven. Daar waar we de vallei en de omgeving terug geven aan de natuur, zorgen we voor waterveiligheid”, zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir.
Mooiere natuurbeleving
De werken brengen hier en daar wat hinder met zich mee. Normaalgezien blijven de gebruikelijke wandel- en fietspaden toegankelijk. Doorheen het gebied vind je een aantal infopunten met meer uitleg over de werken. Om de bezoekers een nog mooiere natuurbeleving te laten ervaren plaatst Natuur en Bos van de Vlaamse Overheid dit jaar nog een aantal nieuwe kijktorens en -wanden langsheen de gloednieuwe wandellus.
Meer info over Life Delta-project via:
Meer info over werken Webbekomsbroek: